Koffie verkeerd, samenwerking goed

Het was zo’n ouderwets horecadienblad. Zo’n rond houten dienblad met in het midden het Pepsi logo. En rond dat Pepsi logo waren op dat dienblad met een zwarte marker de namen van de collega’s van de afdeling geschreven. En mat dat dienblad werden een flink aantal keren per dag de koffiebekers verzameld, en gevuld weer teruggebracht.

Niet door een juffrouw Jannie, maar door één van de collega’s van de afdeling. Het was het ritueel van de afdeling. En elke keer als er een nieuwe collega de afdeling kwam versterken was die minimaal een week de klos. In ieder geval net zo lang totdat hij of zij alle namen van buiten kende, en de wensen voor koffie of thee. Zwart, suiker, zoetjes, melk, de hele mikmak.

Natuurlijk kreeg die nieuwe medewerker ook te horen dat iedereen eerlijk verdeeld aan de beurt kwam om koffie te halen. Maar de praktijk wees anders uit. Vaak waren het dezelfde collega’s die een ‘rondje’ gingen doen. Vanwege hun eigen behoefte aan cafeïne, het verlangen naar een momentje afwisseling, vanuit sociaal gedrag, of misschien wel om bij de koffie automaat de laatste roddels te horen.

Een prima systeem voor onze afdeling. Maar dat bleek toch echt wel fout. Toen ik eens over de vloer kwam bij een zorgverzekeraar was dat anders geregeld. In het kader van vitaliteit was het officieel verboden om voor iedereen koffie te halen. Daarmee ontnam je immers je collega’s van de noodzakelijke lichaamsbeweging. Behoefte aan koffie? Dan was het bij deze verzekeraar dus ieder voor zich!

Ooit hield ik vooral van zwarte koffie, extra sterk. Op sterke koffie kwam ik mijn dag wel door. En nog steeds is goede en sterke koffie voor mij een kadootje. Van een echt goede espresso kan ik enorm genieten, het liefst een dubbele! In verband met de totale dosis op een dag ben ik echter gaan variëren en wissel ik af met latte macchiato’s. Minder cafeïne, maar meer slaap ’s nachts.

Totdat ik deze week het verschil las in calorieën. De latte macchiato spande de kroon met een veelvoud van calorieën in vergelijking met de espresso. Dacht ik het goed te doen, was het weer verkeerd!

Inmiddels zijn er eindeloos veel variaties als het gaat om koffie. De keuze is reuze, en telecom aanbieder Ben heeft het zelfs onderwerp gemaakt in één van zijn reclames. Daarin lijkt het alsof al die variaties enorm belangrijk zijn, en een ouderwetse zwarte koffie van normale bonen verkeerd.

Wat mij betreft drinkt iedereen zijn koffie zoals hij of zij dat wil. Voor mij is er eigenlijk maar één koffie verkeerd. En dat is de koffie die altijd alleen gedronken wordt.

Koffie (of thee zoals je wilt) is namelijk meer dan een smeermiddel voor de keel. Het is vooral een smeermiddel in de samenwerking tussen mensen. Een symbolisch smeermiddel wel te verstaan. Waar we overal druk, druk, druk en gehaast zijn nemen we steeds minder tijd om elkaar echt te ontmoeten. Waar de werkdruk stijgt, neemt de sociale interactie af. Het item dat tijdens Corona, en bij thuiswerkers nog steeds het meest gemist wordt is de kletspraat bij de koffie automaat. En desondanks drinken we steeds vaker een ‘coffee on the go’.

Koffie drinken is daarmee het meest onderschatte sociale smeermiddel van deze tijd. Onzin? Is samenwerking onzin? Van elkaar weten wat je bezig houdt, waar je aandacht naar toe gaat, waar je je zorgen over maakt, of waar je van staat te stuiteren van geluk maakt ons mensen. Geen vervangbare wezens, maar mensen van vlees en bloed net zoals jij zelf. Dat van elkaar zien en weten zorgt dat we meer begrip en ‘krediet’ hebben bij elkaar als het minder gaat. Elkaar begrijpen zorgt dat lontjes minder kort worden. En niet onbelangrijk: weten waar anderen hun geluk in vinden zorgt ervoor dat je weet wie je waarvoor om hulp kunt vragen en wanneer het een feest is om samen te werken.

Dus beste managers: zorg voor een goede koffie automaat, en een plek waar medewerkers die samen kunnen drinken, weg van hun bureau of werkplek. Het is één van de simpelste manieren om samenwerkingen te versterken.

En beste huismussen: zorg thuis ook weer eens voor een écht koffiemoment. Geen Senseo met de voeten op tafel en de tv aan. Geen gehaaste eenzame ‘coffee on the go’ tussen aardappels en voetbalclub. Maar ga weer eens samen zitten en geniet van je koffie, én van wat je partner bij die koffie te vertellen heeft. Daar is geen koffie verkeerd aan.